Câu hỏi thường gặp
Dưới đây là những câu hỏi thường gặp và mình sẽ cố gắng trả lời nhiều nhất có thể, với tư cách là một nhà phát triển game Nobihaza và đang là nhà phát triển của trang web nbhzvn.one.
Mục lục
- Nobihaza được làm bằng phần mềm làm game nào?
- Làm thế nào để xác định một game Nobihaza được làm bằng phần mềm RPG Maker nào?
- Cấu hình yêu cầu để chơi game Nobihaza là gì?
- Tôi có thể tải game ở đâu?
- Tôi nên chơi bản Nobihaza nào trước?
- Tôi không biết cài game Nobihaza như thế nào.
- Tôi đang gặp lỗi A, lỗi B, lỗi C khi chơi game Nobihaza. Tôi phải sửa như thế nào?
- Tôi không thể chơi game X trên hệ điều hành Y (không phải Windows)! Tôi nên làm như thế nào?
- Tại sao game Nobihaza trên macOS lại lag thế?
- Tôi có thể chơi Nobihaza trên máy chơi game (console) được không?
- Tôi có thể chơi Nobihaza bằng tay cầm được không?
- Tại sao mình lại làm web mà không làm video?
- Tại sao bạn lại làm cả hướng dẫn cho macOS và Linux?
- Tại sao bạn lại không làm hướng dẫn cho cả máy chơi game (console)?
- Tôi nhớ là có phần mềm hỗ trợ chạy ứng dụng Windows trên Android mà sao không thấy bạn hướng dẫn ở đây?
- Tôi có thể dùng hướng dẫn này để chơi các game RPG Maker khác không phải Nobihaza không?
- Tôi muốn làm một game Nobihaza! Bạn có thể làm hướng dẫn về nó được không?
- Bạn mất bao lâu để làm hướng dẫn này?
- Tôi có nên sử dụng Scarlet giống như hướng dẫn trước của bạn thay vì ESign không?
- Có cách nào để chơi game RPG Maker MV/MZ trên iOS mà không cần phải tự build không?
- Tại sao có rất ít game Nobihaza (và RPG Maker nói chung) chạy được trên iOS?
- Khi nào thì game RPG Maker XP/VX/VX Ace mới hỗ trợ chơi trên iOS?
Phần Câu hỏi thường gặp này chỉ tập trung vào những câu hỏi mà bạn sẽ hỏi khi chơi game Nobihaza (hay RPG Maker nói chung) chứ không phải là định nghĩa của Nobihaza. Nên những câu hỏi cơ bản như “Nobihaza là gì?” hay “Game Nobihaza đầu tiên được bắt đầu vào năm nào?” thì mình sẽ không trả lời.
Nobihaza được làm bằng phần mềm làm game nào?
Toàn bộ các game Nobihaza được làm bằng các phần mềm thuộc series RPG Maker, cụ thể là từ RPG Maker 2000 trở lên.
Làm thế nào để xác định một game Nobihaza được làm bằng phần mềm RPG Maker nào?
Bạn có thể đọc cách nhận diện game RPG Maker.
Cấu hình yêu cầu để chơi game Nobihaza là gì?
Mỗi game lại có độ phức tạp khác nhau, nên yêu cầu cấu hình của mỗi game cũng khác nhau. Không thể có một yêu cầu cấu hình cụ thể cho tất cả các game được.
Mình chỉ muốn nói là: đừng sở hữu thiết bị quá cũ, quá rẻ tiền, hoặc là những thiết bị cấu hình yếu nhưng cài quá nhiều phần mềm chạy ngầm hay “đua đòi” cài các phiên bản hệ điều hành không được hỗ trợ chính thức (như Intel Celeron chạy Windows 11) là được.
Còn lại thì nếu máy tính của bạn được tối ưu hoá tốt, không có quá nhiều phần mềm chạy ngầm thì mình khá chắc máy bạn có thể chơi được gần hết các game Nobihaza.
Đây là cấu hình tối thiểu để có thể chạy gần như toàn bộ các game Nobihaza được làm trên các engine cụ thể.
RPG Maker 2000/2003
Máy tính
- CPU: 2 nhân có xung nhịp 1 GHz trở lên
- RAM: 512 MB trở lên (hoặc 1 GB nếu không dùng Windows)
- GPU: Bất kì GPU nào hỗ trợ DirectX (hoặc OpenGL nếu không dùng EasyRPG)
- VRAM: 128 MB trở lên
Điện thoại di động
- HĐH: Android 5.0 hoặc iOS 11.0 trở lên
- CPU: 4 nhân có xung nhịp 1 GHz trở lên
- RAM: 1 GB trở lên
RPG Maker XP/VX/VX Ace
Máy tính
- CPU: 2 nhân có xung nhịp 1 GHz trở lên
- RAM: 512 MB trở lên (hoặc 1 GB nếu không dùng Windows)
- GPU: Bất kì GPU nào hỗ trợ DirectX 9.0 (hoặc OpenGL/Vulkan nếu không dùng Windows)
- VRAM: 256 MB trở lên
Điện thoại di động
- HĐH: Android 8.0 trở lên. Không hỗ trợ iOS.
- CPU: 8 nhân có xung nhịp 1 GHz trở lên
- RAM: 2 GB trở lên
RPG Maker MV/MZ
Riêng 2 engine này hoạt động trên nền tảng web chứ không phải native nên sẽ yêu cầu cấu hình cao hơn hẳn các engine trên. Với lại mình quen với engine này rồi nên mình cũng có thể đưa ra yêu cầu cụ thể hơn.
Máy tính
- CPU: 2 nhân 2 luồng với xung nhịp 2.5 GHz trở lên, cụ thể là Intel Pentium G2020 hoặc AMD Athlon X4 740 trở lên
- RAM: 4 GB trở lên
- GPU: NVIDIA GeForce GT 730 hoặc AMD Radeon R5 240 trở lên
- VRAM: 1 GB trở lên
Điện thoại di động
- HĐH: Android 8.0 trở lên, với phiên bản Android WebView mới nhất có thể, và iOS 11.0 trở lên
-
CPU: Có Snapdragon 450/MediaTek MT6762/Kirin 659/Exynos 7870 trở lên.
- Nếu bạn đang sử dụng iPhone/iPad thì yêu cầu iPhone 7/iPad 6th Gen trở lên.
- RAM: 2 GB trở lên
Tôi có thể tải game ở đâu?
Đối với cộng đồng Việt Nam thì mình khuyên dùng Nobihaza Vietnam Community Collection. Không phải tự quảng bá đâu mà ngoài nó ra thì gần như không còn một trang web nào khác.
Tôi nên chơi bản Nobihaza nào trước?
Bạn nên chơi bản Nobihaza 1 gốc của aaa-sensei hoặc Nobihaza Zeta của Bồ Câu Đen, sau đó là chơi Nobihaza 2 cũng của aaa-sensei hoặc là Nobihaza 2 MV Remake (có tên tiếng Việt là Doraemon: Nobita’s Resident Evil 2 (Việt Hóa)); vì hai bản này là hai bản đầu tiên giúp bạn làm quen được với cốt truyện của Nobihaza.
Sau đó, bạn có thể chơi bất kì bản Nobihaza nào, vì các bản còn lại gần như không liên quan đến nhau.
Tôi không biết cài game Nobihaza như thế nào.
Hãy chọn hệ điều hành bạn đang sử dụng rồi đọc kĩ hướng dẫn cho hệ điều hành đó.
Tôi đang gặp lỗi A, lỗi B, lỗi C khi chơi game Nobihaza. Tôi phải sửa như thế nào?
Cũng giống như câu hỏi trên, bạn hãy chọn hệ điều hành bạn đang sử dụng và vào mục Sửa lỗi và mẹo.
Tôi không thể chơi game X trên hệ điều hành Y (không phải Windows)! Tôi nên làm như thế nào?
Bạn hãy đảm bảo là bạn đã đọc và làm theo hướng dẫn cho hệ điều hành của bạn.
Tuy nhiên nếu bạn đã đọc kĩ mà vẫn không thể chơi được thì rất tiếc, game bạn muốn chơi không tương thích với hệ điều hành bạn đang sử dụng, kể cả có phần mềm hỗ trợ. Lúc này nhà phát triển game là người duy nhất có thể giúp đỡ bạn.
Tại sao game Nobihaza trên macOS lại lag thế?
Ngoại trừ EasyRPG ra thì macOS không tối ưu hoá tốt cho các engine của game Nobihaza.
-
RPG Maker XP/VX/VX Ace chạy qua Wine đang gặp một vấn đề nghiêm trọng là không có bản DXVK nào hỗ trợ DirectX 9, nên Wine buộc phải sử dụng trình biên dịch mặc định với hiệu suất kém hơn, từ đó trải nghiệm chơi game sẽ lag hơn.
-
Còn RPG Maker MV/MZ thì đơn giản là bản thân nó dựa trên Nw.js với nhân Chromium, mà Chromium cũng không được tối ưu hóa tốt cho macOS nên việc chơi game sẽ lag hơn so với bên Windows.
Nói chung tất cả vấn đề đều là do macOS không được tối ưu hóa tốt cho game.
Tôi có thể chơi Nobihaza trên máy chơi game (console) được không?
Đáng tiếc là chỉ có EasyRPG (chạy game RPG Maker 2000/2003) là có thể chơi được trên các máy chơi game.
Tôi có thể chơi Nobihaza bằng tay cầm được không?
Nếu như game bạn muốn chơi có hỗ trợ nó.
Tại sao mình lại làm web mà không làm video?
Hướng dẫn có thể thay đổi trong tương lai, và mình không thể tải đi tải lại video mỗi lần cập nhật được.
Mặc dù hướng dẫn bằng web có thể sẽ chán hơn với một số người, nhưng nó rất dễ để cập nhật mà không bị rắc rối về sau này.
Tại sao bạn lại làm cả hướng dẫn cho macOS và Linux?
Hiện tại đã có nhiều người chuyển qua, hoặc có ý định chuyển qua dùng macOS với Linux, và hướng dẫn này có thể sẽ giúp những người đó chơi game Nobihaza mình yêu thích trên các hệ điều hành đó.
Mặc dù chỉ có một phần nhỏ người sử dụng, nhưng không có nghĩa là không có. Hướng dẫn này sinh ra là để hỗ trợ cả những người đó.
Tại sao bạn lại không làm hướng dẫn cho cả máy chơi game (console)?
Bởi vì mình không sở hữu máy chơi game nào cả.
Tôi nhớ là có phần mềm hỗ trợ chạy ứng dụng Windows trên Android mà sao không thấy bạn hướng dẫn ở đây?
Các phần mềm này rất khó để cài đặt, và bản thân mình cũng chưa có kinh nghiệm sử dụng các phần mềm đó bao giờ. Hơn nữa thì không phải máy nào cũng có thể chạy được phần mềm đó nên mình sẽ không hướng dẫn ở đây.
Với lại đa số game bây giờ đều đã hỗ trợ Android rồi. Bạn chỉ nên tìm hiểu phương thức này nếu như game bạn muốn chơi không thể chơi được bằng các cách khác.
Tôi có thể dùng hướng dẫn này để chơi các game RPG Maker khác không phải Nobihaza không?
Hoàn toàn được, miễn sao các game đó được phát triển bằng RPG Maker.
Tôi muốn làm một game Nobihaza! Bạn có thể làm hướng dẫn về nó được không?
Google sẽ là một người bạn đáng tin cậy của bạn. Mình không có kinh nghiệm với bất kì phần mềm làm game nào ngoài RPG Maker MV, nên mình nghĩ mình không thể làm hướng dẫn được.
Bạn mất bao lâu để làm hướng dẫn này?
Mình bắt đầu làm hướng dẫn này từ ngày 7/4/2025. Tuy nhiên thì mình cũng bỏ dự án này trong vòng gần 2 tháng cho đến khi quay trở lại và hoàn thành nốt website này.
Tôi có nên sử dụng Scarlet giống như hướng dẫn trước của bạn thay vì ESign không?
KHÔNG! Mình đã không còn chịu nổi với một đống quảng cáo của cái web đó nữa. Thậm chí trong lúc mình đang làm hướng dẫn này và đến phần cài đặt Scarlet, mình đã không thể tắt nổi quảng cáo của website đó, kể cả khi đã (vô tình) nhấn vào quảng cáo.
Có cách nào để chơi game RPG Maker MV/MZ trên iOS mà không cần phải tự build không?
Có, nhưng chưa phải bây giờ. Hiện tại mình đang làm một launcher riêng để có thể chạy các game RPG Maker MV/MZ trên iOS, và ý tưởng cơ bản của nó cũng sẽ giống như JoiPlay trên Android (nhưng chưa hỗ trợ XP/VX/VX Ace đâu nhé, và tất nhiên cũng sẽ có một số giới hạn).
Sau khi mình có nhiều thời gian rảnh hơn thì mình cũng sẽ bắt đầu dự án này. Dự kiến tên của launcher đó sẽ là Verina, và nó cũng sẽ là một launcher mã nguồn mở được tải lên GitHub giống như các dự án khác mình đã từng làm trước đây.
Tại sao điều này lại khả thi?
Bản chất các game RPG Maker MV/MZ được phát triển trên nền tảng web, và vì nó là nền tảng web nên sẽ có thể chạy được trên iOS mà không cần tốn quá nhiều công sức, giống như mình đã làm với Nobihaza 2 Remake bản tiếng Việt.
Tuy nhiên, việc làm một launcher có nghĩa là phải hỗ trợ cho tất cả các game RPG Maker MV, bao gồm một menu chọn game, bàn phím ảo, tự do thay đổi bố cục phím, quản lý tệp tin lưu game, v.v.
Nó khả thi thông qua việc sử dụng Cordova, vốn là một công cụ để web có thể tương tác với hệ thống trên iOS. Nên chỉ cần mình nghiên cứu đủ và có đủ thời gian, thì việc chơi gần như mọi tựa game RPG Maker MV trên iOS sẽ là điều hoàn toàn có thể xảy ra.
Nó sẽ đỡ mệt hơn RPG Maker XP/VX/VX Ace rất nhiều, vì các engine đó sử dụng Ruby. Tuy nhiên thì vẫn sẽ phải thêm khá nhiều tính năng nên sẽ mất khá nhiều thời gian.
Tại sao có rất ít game Nobihaza (và RPG Maker nói chung) chạy được trên iOS?
Riêng cái này thì mình sẽ nói rất là nhiều.
- Đầu tiên và cũng là cái quan trọng nhất: iOS rất hạn chế việc cho phép cài ứng dụng bên thứ ba. Để có thể được phát hành chính thức trên iOS, bạn cần một chứng chỉ 99$/năm để đăng lên App Store (nhưng mình đảm bảo sẽ không có game Nobihaza nào có thể lên được đó), và 299$/năm để có thể phát hành ứng dụng qua web mà không thông qua App Store.
Và nếu bạn nghĩ tới việc sideload thì xin chia buồn, phiên bản iOS càng cao thì càng khó sideload, và đa phần đều yêu cầu có máy tính. - Kể cả khi có sideload được thì chứng chỉ cũng sẽ bị thu hồi sau 7 ngày và bạn bắt buộc phải sideload lại.
- Apple yêu cầu một máy Mac để phát triển ứng dụng cho iOS. Thực ra có một số công cụ giúp phát triển ứng dụng iOS trên Windows, nhưng nó không thể dùng để phát triển game RPG Maker.
Và trong cả cộng đồng nhà phát triển game Nobihaza Việt Nam thì chỉ có một mình mình là có máy Mac, và thậm chí nó chỉ là Hackintosh chứ không phải máy Mac thật. - Sau khi đã có máy Mac thì bạn cần phải có một chiếc iPhone để có thể tạo chứng chỉ và xuất ứng dụng ra tệp
.ipa. - iOS rất tù và không thể tùy ý cho các tệp tin vào trong dữ liệu của một ứng dụng.
- Riêng các game RPG Maker MV/MZ thì các nhà phát triển bắt buộc phải dùng WebKit của Safari và nó cực kì lag và cũ kĩ, và để nâng cấp phiên bản WebKit thì chúng ta phải làm gì? Nâng cấp cả cái iOS lên, vì phiên bản trình duyệt WebKit nó sẽ đi cùng với phiên bản iOS.
Trước năm 2023 thì tính riêng các game Nobihaza, chỉ có Doraemon: Nobita's Resident Evil 2 (Việt Hóa) của mình là hỗ trợ cho iOS, và thậm chí nó còn không ổn định. Mãi đến tháng 11/2023 khi mình là người đầu tiên trong cộng đồng Nobihaza công bố EasyRPG dành cho iOS, thì lúc đó các game Nobihaza được làm bằng RPG Maker 2000/2003 mới có thể chơi được trên iOS thông qua RetroArch. Cũng may mắn là đội ngũ phát triển EasyRPG đang có ý định phát triển ứng dụng chính thức cho iOS, nên sau này việc chơi game EasyRPG trên iOS sẽ ổn định hơn.
Tuy nhiên đó vẫn chỉ là RPG Maker 2000/2003 thôi. Đối với RPG Maker VX/VX Ace thì hiện tại vẫn chưa có cách nào cả.
Khi nào thì game RPG Maker XP/VX/VX Ace mới hỗ trợ chơi trên iOS?
-
Về cộng đồng bên ngoài Nobihaza thì đã có một số người đang thử nghiệm chơi game RPG Maker XP/VX/VX Ace trên iOS, tuy nhiên thì nó vẫn chưa hoàn thiện, và vẫn chưa có game nào được công khai là có thể chạy được trên iOS. Mà kể cả có rồi thì mình cũng chưa chắc là nó có thể chơi được các game Nobihaza hay không.
-
Còn về cộng đồng Nobihaza thì… có lẽ là còn lâu. Hiện tại mình vẫn đang còn thiếu cả kinh nghiệm lẫn thời gian để có thể nghiên cứu về vấn đề này. Nó khả thi nhưng sẽ rất là lâu, thậm chí lên tới vài năm. Có thể đến lúc đó thì sẽ có người bên ngoài cộng đồng làm xong trước mình.